Mụn nội tiết là mụn thay đổi theo sự dao động của hormone, thường liên quan đến tuổi dậy thì nhưng cũng có thể xảy ra ở người trưởng thành bất kỳ độ tuổi nào.  

DẤU HIỆU MỤN NỘI TIẾT

Suốt tuổi dậy thì mụn nội tiết xuất hiện vùng chữ T bao gồm trán, mũi và cằm. 

Mụn nội tiết điển hình ở người trưởng thành thường tập trung ở vùng thấp của mặt như vùng dưới cằm và quanh đường cung xương hàm. 

Đối với một số người mụn nội tiết có dạng đầu đen, đầu trắng và những mụn nhỏ tạo thành đầu mụn hay nang mụn. Những nang này nằm sâu dưới da không tạo thành đầu nằm trên bề mặt da mà chỉ là những vết sưng tấy mềm khi chạm vào. 

Mụn nội tiết được gây ra do sự thay đổi của hormone do chu kỳ kinh nguyệt, hội chứng buồng trứng đa nang, gia tăng nồng độ androgen, mãn kinh. 

Đặc biệt sự dao động những hormone này có thể làm nặng thêm những vấn đề về mụn bởi sự gia tăng viêm da toàn thể, tăng sản xuất chất nhờn trong lỗ chân lông, dễ gây tắc nghẽn những tế bào da trong nang lông và tăng sản xuất vi khuẩn gây mụn gọi là Propionibacterium acnes. 

MỤN Ở TUỔI MÃN KINH CÓ PHẢI MỤN NỘI TIẾT? 

Một số phụ nữ trải qua giai đoạn tiền mãn kinh xuất hiện mụn do sự sụt giảm của nồng độ estrogen và sự gia tăng của những hormone có tính androgen như testosterone. 

Bạn vẫn có thể xuất hiện mụn tuổi mãn kinh nếu đang sử dụng liệu pháp hormone thay thế (HRT) để điều trị các triệu chứng của mãn kinh bởi vì một vài liệu pháp HRT sử dụng progesterone tổng hợp để thay thế cho estrogen và progesterone của cơ thể đã bị mất. Sự hiện diện của những hormone này trong cơ thể có thể khiến cho da bị phản ứng.  

Trong hầu hết trường hợp, thuốc kê theo toa bác sĩ có thể điều trị sạch mụn nội tiết. Một vài phụ nữ có thể thành công bằng phương pháp tự nhiên.  

ĐIỀU TRỊ MỤN NỘI TIẾT BẰNG THUỐC HIỆU QUẢ NHẤT

Những sản phẩm không cần kê đơn của bác sĩ có thể hiệu quả đối với những trường hợp mụn nội tiết nhẹ.

Thuốc dạng uống có tác dụng từ trong ra ngoài để cân bằng hormone và làm sạch mụn. Dạng điều trị phổ biến là thuốc ngừa thai viên kết hợp uống hàng ngày và các loại thuốc kháng androgen.  

1. Thuốc ngừa thai

Thuốc ngừa thai được dùng điều trị mụn nội tiết thường bao gồm thành phần estrogen là ethinylestradiol và một trong các dạng progestin sau: 

• Drospirenone 
• Norgestimate 
• Norethindrone 

2. Thuốc kháng Androgen

Thuốc kháng androgen làm giảm nồng độ hormone nam androgen. Cả nam và nữ đều có loại hormone này tự nhiên trong cơ thể. Quá nhiều androgen có thể gây ra những vấn đề về mụn do có sự liên quan đến nang lông nơi điều hòa các tế bào da và tăng sản xuất bã nhờn. 

Mặc dù Spironolactone (Aldactone) chủ yếu được sử dụng để điều trị tăng huyết áp, nó cũng có tác dụng kháng androgen. Mặt khác nó cũng ngăn chặn cơ thể sản xuất nhiều androgen hơn và giúp nồng độ hormone ổn định. 

3. Retinoids

Nếu mụn nội tiết của bạn nhẹ thì có thể sử dụng retinoid tại chỗ, nó có nguồn gốc từ vitamin A. Nó có dạng bôi, gel, dưỡng ẩm không cần kê toa nhưng đối với những dạng có tác dụng mạnh bạn cần được kê toa bởi bác sĩ, đó là cách hiệu quả nhất để điều trị khỏi mụn nội tiết lâu dài. 

Trong quá trình sử dụng retinoid bạn cần phải sử dụng kem chống nắng thật kỹ vì khiến da bạn dễ cháy nắng. 

ĐIỀU TRỊ MỤN NỘI TIẾT TỰ NHIÊN 

Đối với những trường hợp nhẹ có thể sử dụng những sản phẩm có nguồn gốc thực vật. 

Biện pháp này không cần kê toa của bác sĩ nhưng cũng ít có hiệu quả. Cho đến thời điểm này chưa có nhiều nghiên cứu cho thấy việc hiệu quả khi sử dụng các biện pháp tự nhiên này. 

1. Dầu cây trà

Dầu cây trà có tác dụng giảm viêm đối với mụn. Nó có thể được sản xuất ở dạng sữa rửa mặt hay kem nền. Cũng có thể sử dụng tinh dầu trà để điều trị tại chỗ. Luôn luôn hòa tan tinh dầu trà với dầu nền trước khi sử dụng. Những loại dầu nền phổ biến bao gồm dầu dừa, dầu jojoba, dầu ô liu. Công thức chung là thêm 12 giọt dầu nền vào mỗi 1-2 giọt tinh dầu trà. 

2. Alpha Hydroxy Acid

Alpha hydroxy acid (AHAs) là a xít thực vật chiết xuất từ những trái cây họ cam chanh. AHAs cũng costheer giúp lấy đi những tế bào da chết gây tắc nghẽn nang lông ngoài ra nó còn giúp thu nhỏ hình dạng của sẹo mụn. 

AHAs có thể tìm thấy trong nhiều loại mặt nạ và dạng kem. Cũng giống như retinoids, nó cũng làm gia tăng nhạy cảm của làn da đối với ánh sáng mắt trời nên bạn phải luôn luôn sử dụng kem chống nắng. 

3. Tra xanh

Trà xanh giúp cơ thể giảm viêm. Uống một vài cốc trà xanh mỗi ngày có thể giúp ích cho việc chăm sóc làn da. Ngoài ra các sản phẩm như sữa rửa mặt, mặt nạ có ít nhất 2% chiết xuất từ trà xanh cũng có thể có lợi. 

4. Chế độ ăn

Dù chưa có nhiều hiểu biết rõ ràng về mối liên hệ giữa thực phẩm và mụn nội tiết nhưng một số thực phẩm chống viêm đặc biệt có thể giúp ngăn ngừa mụn. 

Những thực phẩm từ thực vật giàu chất chống oxy hóa và hỗ trợ sáng da. A xít béo Omega-3 cũng giúp giảm viêm da. 

Trái ngược với niềm tin của số đông những thực phẩm rác (junk food) bản thân nó không gây mụn nhưng ăn quá mức chúng có thể tăng phản ứng viêm. 

Bạn nên giới hạn những thực phẩm sau: 

• Đường 
• Những sản phẩm từ sữa 
• Carbohydrates tinh chế như bánh mỳ trắng và mỳ ống 
• Thịt đỏ 

TÔI CẦN LÀM GÌ THÊM ĐỂ SẠCH MỤN NỘI TIẾT? 

Quan tâm chăm sóc da thường xuyên là điều cần thiết để điều trị mụn nội tiết: 

• Rửa mặt vào buổi sáng và tối 
• Thoa không nhiều hơn một lượng kích cỡ một hạt đậu cho bất kỳ một lượng sản phẩm trị mụn nào. Thoa quá nhiều có thể làm khô da và tăng kích thích. 
• Bôi kem chống nắng hàng ngày. 
• Chỉ sử dụng những sản phẩm không gây mụn để giảm nguy cơ tắc nghẽn lỗ chân lông. 

Thời gian điều trị cho mụn nội tiết thường kéo dài ít nhất 8 đến 10 tuần vậy nên hãy kiên nhẫn trong điều trị và nếu cần thiết hãy lên kế hoạch cụ thể với bác sĩ da liễu và phụ khoa của bạn. 

Chúc các bạn ổn định nội tiết tố và có làn da đẹp! 

>> Xem thêm các bài viết liên quan đến nội tiết tố <<