Nội
Tiết tố

Nội tiết tố nữ là những hormone đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng sinh sản và sức khỏe cho nữ giới. Bất kỳ sự thay đổi nào trong hệ thống nội tiết này đều có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và sinh lý nữ. 

HORMONES

Hormones là những chất đóng vai trò như những tín hiệu hóa học được sản xuất ra bởi các tuyến nội tiết trong cơ thể, nó chỉ tác động lên những cơ quan đích nhất định, nơi có những receptor khớp với tín hiệu hóa học đó. 

Trục nội tiết sinh sản của nữ là một hệ thống hoạt động nhịp nhàng từ vùng hạ đồi đến tuyến yên, buồng trứng theo những cơ chế đặc biệt. Một sự trục trặc hay gián đoạn trong quá trình sản xuất, vận chuyển, kết nối giữa hormones và các receptor đều dẫn đến những biến động về nồng độ hormone trong máu gây nên một số tình trạng bệnh lý nội tiết, chuyển hóa, điều này cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình thụ thai, phát triển bào thai, sẩy thai…  

Nồng độ hormone sinh dục nữ trong máu thay đổi chứ không hằng định tùy thuộc vào chu kỳ kinh nguyệt, dộ tuổi và hiện đang có thai hay không. 

CÂN BẰNG NỘI TIẾT TỐ

Cân bằng nội tiết tố nữ là vấn đề được quan tâm hàng đầu ở bất kỳ chị em phụ nữ nào với đủ mọi lứa tuổi, những biểu hiện của rối loạn nội tiết tố nữ rất đa dạng thường gặp bao gồm: rong kinh, kinh thưa, vô kinh, nổi mụn, nám da, khó ngủ, thay đổi tâm trạng, hồi hộp, tăng cân hoặc giảm cân quá mức, vã mồ hôi trộm hay ban đêm… 

Vậy có cách nào để kiểm tra nội tiết tố nữ trong cơ thể hay không và liệu có nên bổ sung thuốc cân bằng nội tiết tố nữ? 

KIỂM TRA NỘI TIẾT TỐ

Sau đây là những nội tiết tố nữ cần thiết bác sĩ có thể kiểm tra cho bạn bằng việc xét nghiệm máu, việc lấy máu chỉ mất vài phút, quan trọng là thời điểm lấy máu, nếu bạn có chu kỳ kinh nguyệt đều thường sẽ lấy máu vào ngày 2-4 của chu kỳ kinh.

Nếu chu kỳ của bạn rất lâu mới có thì bạn có thể lấy máu bất cứ khi nào bạn đến phòng khám. Khi lấy máu, tốt nhất nên nhịn đói và đi lấy vào buổi sáng. 

Việc trả kết quả có thể mất 2-3 ngày, sau khi có kết quả bác sĩ sẽ giải thích cho bạn tình trạng đang mắc phải, rằng bạn có thật sự bị rối loạn nội tiết tố hay không và có nên bổ sung thuốc hay thực phẩm cân bằng nội tiết tố nữ hay không? 

Follicle stimulating
FSH
Được sản xuất từ thùy trước tuyến yên trong não, là hormone kích thích sự phát triển nang noãn.
  • Pha nang noãn: 3.5-12.5 mU/mL 
  • Pha rụng trứng: 4.7-21.5 mU/mL
  • Pha hoàng thể: 1.7-7.7 mU/mL
  • Sau mãn kinh: 40-250 mU/mL
Luteinizing hormone
LH
Là hormon được sản xuất từ thùy trước tuyến yên, LH tăng cao giữa chu kỳ sẽ gây hiện tượng rụng trứng.
  • Pha nang noãn: 2.4-12.6 mU/L 
  • Pha rụng trứng: 14.0-95.6 mU/L 
  • Pha hoàng thể: 1.0-11.4 mU/L 
  • Sau mãn kinh: 7.7-58.5 mU/L 
ESTRADIOL
E2
Là dạng hoạt động chính của estrogen nữ, E1 là estrone và E3 là estriol, E1 và E3 là hai dạng estrogen có tác dụng yếu.
  • Pha nang noãn: 20-120 ng/L 
  • Pha hoàng thể: 80-200 ng/L 
  • Pha hoàng thể: 1.7-7.7 mU/mL
Thyroid stimulating hormone
TSH
Là hormone kích thích giáp, được sản xuất bởi thùy trước tuyến yên, hoạt động yếu hay quá mức của hormone tuyến giáp có thể ảnh hưởng lên hoạt động của tuyến yên và từ đó ảnh hưởng lên nội tiết tố sinh dục.
  • Giá trị bình thường của TSH: 0.27-4.2 mIU/L 
PROLACTINE
PROLACTINE
Được sản xuất bởi thùy trước tuyến yên, là hormone liên quan đến tiết sữa, nồng độ prolactine cao ở người không mang thai và cho con bú có thể gây vô kinh, hiếm muộn, tiết sữa núm vú bất thường mà nguyên nhân thường gặp là do u tuyến yên trong não.
  • Phụ nữ không mang thai: 2-29 ng/mL 
  • Mang thai và cho con bú: 10-209 ng/mL
Anti-mullerian hormone
AMH
Đây là hormone giúp đánh giá dự trữ buồng trứng và có thể xét nghiệm bất cứ ngày nào của chu kỳ kinh, đặc biệt có giá trị đối với phụ nữ hiếm muộn chuẩn bị hỗ trợ sinh sản.
  • Bình thường: 1.5-4.0 ng/ml,
  • B.thường thấp: 1.0-1.5 ng/ml
  • Thấp: 0.5-1 ng/ml
  • Rất thấp: < 0.5 ng/ml
  • AMH > 4 ng/ml: gợi ý hội chứng buồng trứng đa nang. 
PROGESTERONE
PROGESTERONE
Là hormone thể hiện sự hoạt động của hoàng thể sau rụng trứng, nó đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của phôi thai sau khi được thụ tinh, đó còn được gọi là nội tiết tố an thai, là chất nội tiết tố giữ thai trong trường hợp thai bạn có dấu hiệu yếu, động thai hay dọa sinh non, khi này nó thường được cung cấp vào cơ thể bằng thuốc progesterone dạng vi hạt hay dydrogesterone tùy vào tuổi thai và bệnh lý của cơ thể khi mang thai.
  • Pha nang noãn: 0.2-1.5 ng/mL 
  • Pha rụng trứng: 0.8-3.0 ng/mL 
  • Pha hoàng thể: 1.7-27 ng/mL 

TESTOSTERONE

Là hormone chính biểu hiện sức mạnh của nam giới nhưng ở nữ giới cũng có testosterone, tăng testosterone ở nữ dẫn đến những triệu chứng như mụn trứng cá, hói đầu, rậm lông, vô kinh hoặc kinh thưa, béo phì. 

Bác sĩ sẽ tính nồng độ testosterone tự do hoạt động của mỗi người tùy thuộc vào lượng testosterone toàn phần, testosterone liên kết với SHBG và albumin. 

Việc rối loạn nội tiết tố có thể xảy ra chỉ trong một giai đoạn của cuộc đời khi người phụ nữ trải qua một biến cố nào đó như stress nhưng cũng có thể là dấu hiệu biểu hiện của một bệnh lý rất nghiêm trọng như suy buồng trứng sớm, hiếm muộn, ung thư... 

Hai giai đoạn phụ nữ thường bị rối loạn nội tiết tố đó là giai đoạn dậy thì và giai đoạn tiền mãn kinh. 

  • Giai đoạn dậy thì do trục hạ đồi-tuyến yên-buồng trứng chưa thật sự hoàn chỉnh dẫn đến rối loạn rụng trứng có thể gây rong kinh hay chu kỳ kinh thưa, không đều. Giai đoạn này các bạn nên có chế độ dinh dưỡng hợp lý, tránh tăng cân quá mức hoặc quá gầy, hạn chế stress và nghỉ ngơi điều độ. Nếu bị rong kinh kéo dài, kinh nhiều quá mức, đau bụng kinh dữ dội bạn không nên chịu đựng một mình vì e ngại mà hãy tìm đến bác sĩ để được trợ giúp. 
  • Giai đoạn tiền mãn kinh thường sẽ có những chu kỳ không rụng trứng gây rong kinh hoặc kinh thưa do chất lượng nang noãn giảm, phụ nữ cũng có cảm giác khô âm đạo hơn bình thường khi quan hệ với bạn tình gây giảm hứng thú và thăng hoa cho cả hai người. Cách làm  tăng cường nội tiết tố nữ từ thảo mộc thiên nhiên ở phụ nữ tiền mãn kinh là có thể sử dụng những thực phẩm hay thuốc có chứa Lepidium Meyenii, Isoflavones, Primrose, saffron…, ngoài ra còn có thể sử dụng các loại gel bôi trơn tại chỗ. 

Nếu phụ nữ tiền mãn kinh hay mãn kinh gặp những triệu chứng khó chịu như kích thích đường tiểu liên tục, hồi hộp đánh trống ngực, bốc hỏa thì nên tham khảo để sử dụng liệu pháp hormone thay thế vì trong trường hợp này việc sử dụng liệu pháp hormone thay thế sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn cho người phụ nữ về tinh dục, não bộ, sức khỏe tim mạch và sức khỏe xương khớp. 

VIÊN UỐNG NỘI TIẾT NÀO TỐT?

Đây luôn là câu hỏi của tất cả phụ nữ quan tâm đến vấn đề này. Nếu là những viên thuốc được tổng hợp từ thảo mộc thiên nhiên thì thường tác dụng nhẹ hơn là những viên thuốc trong liệu pháp hormone thay thế. Những loại thảo mộc này thuộc nhóm thực phẩm chức năng, có thể có tác dụng đối với người này nhưng không có tác dụng với người kia, việc sử dụng liều thấp đủ có tác dụng thường không ảnh hưởng hoặc ảnh hưởng rất ít đến những khối u sẵn có trong cơ thể. 

THUỐC CÂN BẰNG NỘI TIẾT TỐ NỮ TRỊ MỤN

Hiệu quả nhất là viên thuốc ngừa thai kết hợp, thường được sử dụng để điều trị rối loạn kinh nguyệt trong hội chứng buồng trứng đa nang vì mụn trứng cá trong hội chứng buồng trứng đa nang là nỗi lo và nỗi phiền muộn chính gây ảnh hưởng đến vẻ ngoài và sự tự tin của nữ giới. 

Nếu nội tiết tố của bạn hoàn toàn bình thường thì việc dùng thuốc để tăng hormone nữ thường được biết là những sản phẩm làm tăng estrogen với liều cao và kéo dài có thể gây nên những khối u phụ thuộc estrogen như u buồng trứng, u vú, tăng sinh nội mạc tử cung lâu ngày dẫn đến ung thư. 

  • Không có loại thuốc nội tiết tố nào gọi là tốt nhất cho tất cả chị em phụ nữ mà việc này tùy vào cơ địa đáp ứng của từng người. 
  • Nếu phụ nữ quan tâm đúng mực đến một chế độ dinh dưỡng hài hòa, hợp lý và có chế độ tập luyện vừa phải, thư giãn tinh thần, hạn chế stress thì việc bổ sung những viên thuốc thực phẩm chức năng có thể không cần thiết.
  • Các dạng bài tập như yoga, thiền có tác động rất tốt đối với sức khỏe và sinh lý nữ. Sự quan tâm của bạn đời và những đứa con hoặc những mối quan hệ tốt đẹp với bạn bè và đới sống kinh tế ổn định chính là liều thuốc tinh thần mạnh mẽ giúp phụ nữ cân bằng tâm trạng và thể chất. 

Nếu bạn đang gặp khó khăn với chính cơ thể mình mà nguyên nhân xuất phát từ những chất hóa học bên trong cơ thể bạn, hãy tìm kiếm sự trợ giúp, chúng tôi luôn ở đây để giúp bạn có cuộc sống vui tươi và chất lượng hơn.